Cây hồng xiêm hay còn gọi là sapoche, là một loại cây ăn trái nhiệt đới phổ biến được nhiều người yêu thích bởi hương vị thơm ngon và giá trị dinh dưỡng cao. Bên cạnh việc trồng trong vườn, nhiều gia đình cũng lựa chọn trồng cây hồng xiêm trước nhà. Tuy nhiên, việc trồng cây hồng xiêm trước nhà có tốt hay không vẫn là một chủ đề gây tranh cãi. Vậy trồng cây hồng xiêm trước nhà có tốt không? Hãy đễ Cây Xanh 60s giúp bạn giải mã nhé!
Thông tin về cây hồng xiêm
Cây hồng xiêm là gì?
Cây hồng xiêm (Manilkara zapota), hay còn được biết đến với tên gọi quả lồng mứt hoặc Sapoche, là một loại cây ăn quả nhiệt đới có nguồn gốc từ miền nam Mexico, Trung Mỹ và Caribe. Đây là một cây thường xanh lớn, có thể cao từ 30 đến 40 mét. Những chiếc lá của cây hồng xiêm có màu xanh bóng, hình bầu dục đến hình elip, dài từ 5 đến 15 cm (2 đến 6 inch). Hoa của cây hồng xiêm thường có màu trắng hoặc vàng nhạt, mọc thành chùm và tỏa ra mùi thơm ngọt ngào.
Quả hồng xiêm khi chín có màu nâu hoặc vàng nhạt, với vị ngọt, mọng nước và rất hấp dẫn. Loại trái cây này phổ biến và được sử dụng rộng rãi trên khắp thế giới. Người ta ăn quả hồng xiêm tươi, làm sinh tố, chế biến thành kem và nhiều món tráng miệng khác. Ngoài ra, Sapoche còn là một nguồn cung cấp vitamin A, C và E tốt cho sức khỏe con người.
Với hương vị ngọt ngào và độ mọng nước đặc trưng, cây hồng xiêm không chỉ là một loại trái cây ngon miệng mà còn mang đến nhiều lợi ích dinh dưỡng và sức khỏe cho người tiêu dùng. Sự phổ biến và sự đa dạng trong cách sử dụng của nó đã khiến cho cây hồng xiêm trở thành một biểu tượng của văn hóa ẩm thực và đa dạng sinh học trên toàn cầu.
Nguồn gốc
Cây hồng xiêm có nguồn gốc từ vùng Yucatan và được trồng phổ biến ở Nam Mexico, Bắc Belize và Đông-Bắc Guatemala. Có nhiều khu vực sở hữu nhiều nông trại với số lượng cây lên đến 100 triệu. Sau đó, loại quả này được xuất khẩu đến nhiều nước ở Bắc Mỹ và lan rộng trên các dải đất của Nam Mỹ, Đông Indies và Florida (Hoa Kỳ).
Vào những năm 1802, cây được mang sang Philippines và sau đó bắt đầu xuất hiện ở các vùng nhiệt đới của Châu Á. Cây được trồng nhiều ở các khu vực ven biển của Ấn Độ với các đồn điền rộng lớn hàng trăm hecta. Tại Mexico, người dân đã dành hẳn 400 hecta để xây dựng đế chế riêng của Sa-pô-chê, chủ yếu để thu nhựa chicle.
Ở Đông Nam Á, Thái Lan là nơi sở hữu nhiều nhất loại cây này. Sau đó, Sapoche đã được nhập khẩu vào Việt Nam và được gọi bằng cái tên thân mật và duyên dáng hơn là cây hồng xiêm.
Đặc điểm của cây Hồng Xiêm
- Thân của loài cây này là gỗ nhỏ, có tuổi thọ lâu dài và mang lại trái ngọt. Vỏ thân có màu nâu xám và chứa nhiều nhựa trắng.
- Lá của cây hồng xiêm có kích thước từ 8 đến 15 cm, màu xanh lục và bóng ở cả hai mặt. Chúng dài và đều, hình dạng thuôn nhọn về phía đỉnh lá.
- Hoa của cây hồng xiêm có màu trắng, nở thành từng chùm, có hình dáng giống như quả.
- Quả hồng xiêm có hình dạng giống quả trứng, vỏ màu nâu vàng hoặc nhạt. Quả non được bao phủ bởi một lớp màng, khi bóc màng này sẽ thấy lớp da màu xanh; khi chín, lớp vỏ này chuyển dần sang màu xanh lá mạ. Thịt của quả hồng xiêm có màu nâu đỏ, có mùi thơm đặc trưng và rất hấp dẫn.
- Hạt của cây có màu đen, mịn và mỗi quả thường chứa từ 3 đến 10 hạt.
- Cây hồng xiêm có tuổi thọ lâu dài, có thể sống đến 20 năm hoặc hơn, phụ thuộc vào cách chăm sóc và điều kiện môi trường.
- Rễ của cây hồng xiêm có màu nâu, hình dạng là rễ cọc và thường đâm rất sâu vào đất.
Tháng mấy mấy thì cây hồng xiêm ra hoa?
Thời điểm cây hồng xiêm ra hoa phụ thuộc vào điều kiện khí hậu và chăm sóc, thường diễn ra như sau:
Miền Bắc Việt Nam:
- Vụ Xuân: Thường vào khoảng tháng 3 đến tháng 4, khi thời tiết ấm dần sau mùa đông.
- Vụ Thu: Có thể có đợt ra hoa vào khoảng tháng 8 đến tháng 9, khi thời tiết mát mẻ và độ ẩm không quá cao.
Miền Trung Việt Nam:
- Vụ Xuân: Tương tự như miền Bắc, thường vào khoảng tháng 3 đến tháng 4.
- Vụ Hè Thu: Thời gian ra hoa tiếp theo có thể vào khoảng tháng 7 đến tháng 9, trước khi mùa mưa lớn bắt đầu.
Miền Nam Việt Nam:
Với khí hậu nhiệt đới gió mùa, không có mùa đông lạnh, cây hồng xiêm ở miền Nam có thể ra hoa quanh năm. Tuy nhiên, thời điểm ra hoa tập trung nhiều vào các tháng từ tháng 2 đến tháng 4 và từ tháng 8 đến tháng 10.
Có bao nhiêu loại hồng xiêm, loại nào ngon nhất?
Cây Hồng xiêm có nguồn gốc ở miền Nam Mexico, Trung Mỹ và Caribbe. Ở Việt Nam, có nhiều loại Hồng xiêm phổ biến, nhưng 4 loại sau đây được biết đến với hương vị đặc biệt và nổi tiếng nhất: Hồng xiêm Xuân Đỉnh, Hồng xiêm Xoài, Hồng xiêm Mexico và Hồng xiêm Thanh Hà. Mỗi giống Hồng xiêm đều mang mùi vị riêng biệt, đặc trưng, không thể nhầm lẫn được.
Hồng xiêm Xuân Đỉnh
Hồng xiêm Xuân Đỉnh nổi tiếng và được đánh giá là ngon nhất, là đặc sản của Hà Thành và được nhiều người yêu thích hồng xiêm coi là loại ngon nhất hiện nay. Giống hồng xiêm này có nguồn gốc từ Xuân Đỉnh, Bắc Từ Liêm, Hà Nội.
Đặc điểm nhận biết của giống này là lá cây ngắn, màu xanh bóng. Quả thon, hình dáng chóp nón, vỏ mỏng, thịt màu vàng đất, mọng nước. Khi bổ, quả tỏa ra mùi thơm dịu nhẹ, không có nhựa và sạn cát như các loại hồng xiêm khác.
Hồng xiêm xoài
Loại Hồng xiêm Xoài, được trồng phổ biến nhất ở miền Nam, là một giống hồng xiêm ngon và dễ chăm sóc. Cây này ít bị sâu bệnh, sinh trưởng khỏe mạnh. Lá của Hồng xiêm xoài có màu xanh bóng, cong và dài hơn một chút so với Hồng xiêm Xuân Đỉnh. Quả của loại này có kích thước lớn, hình bầu dục, vỏ mượt mà, khi chín mọng nước và ít hạt.
Hồng xiêm Mexico
Hồng xiêm Mexico là loại trái to, tròn, có vị ngọt và hương thơm kéo dài. Khi còn xanh, quả có nhiều mủ và dần giảm khi chín. Thịt của quả chín có màu nâu đỏ, mọng nước. Giá bán của hồng xiêm Mexico cũng cao hơn so với các loại hồng xiêm khác. Sapoche Mexico đã được trồng thành công tại Châu Thành, An Giang và lan rộng phổ biến tại nhiều vùng, mang lại năng suất và giá trị kinh tế cao cho các nông dân.
Hồng xiêm Thanh Hà
Giống cây có nguồn gốc từ Thái Lan, gần đây được nhập khẩu vào Việt Nam. Quả rất to, thuôn dài, thịt màu đỏ độc đáo, có vị ngọt dịu và mùi thơm đặc trưng.
Hồng xiêm ruột đỏ Thái
Đây là giống hồng xiêm có nguồn gốc Thái Lan và được du nhập vào Việt Nam thời gian gần đây. Quả hồng xiêm ruột đỏ Thái rất to, thuôn dài, thịt quả màu đỏ độc lạ, vị ngọt dịu, mùi thơm đặc trưng.
Mỗi loại Hồng xiêm đều có hương vị riêng, đặc trưng không thể nhầm lẫn được, mang đến sự đa dạng và phong phú cho bữa ăn và nghệ thuật trồng cây tại Việt Nam.
Mỗi loại Hồng xiêm đều có hương vị riêng, đặc trưng không thể nhầm lẫn được, mang đến sự đa dạng và phong phú cho bữa ăn và nghệ thuật trồng cây tại Việt Nam.
Trồng cây hồng xiêm trước nhà có tốt không?
Cây Hồng Xiêm là sự lựa chọn hoàn hảo để trồng trước hoặc xung quanh ngôi nhà. Nó không chỉ mang lại trái ngọt và bóng mát, mà còn làm cho không gian xung quanh nhà thêm đẹp mắt.
Với tán lá rộng, dày và thân cây cao, Hồng Xiêm không chỉ làm phong phú thêm cảnh quan mà còn cung cấp một môi trường sống xanh sạch cho gia đình. Việc trồng cây này không chỉ giúp làm sạch không khí mà còn tạo ra không gian thư giãn. Mỗi khi bước vào nhà, việc ngắm nhìn “bầy lợn con” quả Hồng Xiêm trĩu quả sẽ mang lại cảm giác nhẹ nhàng, xua tan mọi lo lắng và mệt mỏi.
Cách trồng và chăm sóc cây Hồng Xiêm
Cây Hồng Xiêm ta hiện tại đang được trồng rất nhiều trên khắp lãnh thổ Việt Nam, trở thành nguồn thu nhập chính của rất nhiều hộ gia đình. Nhưng trên thực tế để trồng được hồng xiêm to quả thì không phải ai cũng trồng được. Tham khảo cách trồng sau đây.
Chuẩn bị dụng cụ và nguyên liệu trồng cây
Để chuẩn bị dụng cụ và nguyên liệu trồng cây Hồng Xiêm, bạn có thể sử dụng các vật liệu có sẵn như xi măng bao, chậu, khay, thùng xốp hoặc khu vực trống trong vườn. Trong trường hợp trồng trong chậu, đừng quên khoét lỗ để thoát nước. Kích thước chậu tối thiểu là 30x35cm.
Đối với đất trồng, có thể sử dụng nhiều loại đất khác nhau. Tuy nhiên, cây Hồng Xiêm thích hợp nhất trên đất thịt nhẹ, tơi xốp và giàu dinh dưỡng. Bạn có thể mua sẵn đất tại các cửa hàng cây trồng, các loại đất này thường được pha trộn với phân bò, vỏ trấu, than bùn hoặc mùn hữu cơ. Tuyệt đối không nên sử dụng phân tươi để tránh các bệnh hại và làm chết cây non.
Cây Hồng Xiêm có thể được trồng bằng cách gieo hạt hoặc chiết cành. Người trồng thường ưa chuộng phương pháp chiết cành để thu hoạch nhanh hơn.
Kỹ thuật chiết cây hồng xiêm
Đầu tiên, dùng dao sắc khoanh bỏ vỏ thân cây một đoạn khoảng 5cm, sau đó cạo sạch lớp vỏ đến tận gỗ và phơi từ 5 đến 7 ngày trước khi bọc bầu chiết lại. Trong quá trình bọc bầu, bạn có thể sử dụng các chất kích thích sinh trưởng như NAA hoặc IBA để tăng cường ra rễ.
Bầu chiết nên sử dụng phân chuồng đã phân hủy trộn với bùn đất dưới áo, cuốn thành hình quả trâm có đường kính từ 6 đến 8cm, đóng gói trong túi nilon buộc kín hai đầu và tưới nước để giữ độ ẩm. Quan sát bầu chiết hàng ngày cho đến khi rễ ra dày đặc và có màu nâu vàng thì cắt xuống, gỡ lớp vỏ nilon và sử dụng rơm bẹn bùn ao quấn thay thế. Đặt bầu chiết trong nơi râm mát, tưới nước hằng ngày cho đến khi bộ rễ phát triển hoàn chỉnh sau đó mới mang đi trồng để tăng tỷ lệ sống cho cây.
Gieo hạt
Bạn có thể mua hạt ở các cửa hàng cây trồng, chọn loại hạt chất lượng cao để tăng tỷ lệ nảy mầm. Đầu tiên, khi mang về, trồng hạt trong một túi nilon chứa đất đã trộn với phân hữu cơ để phân hủy, và tưới nước để duy trì độ ẩm. Đặt hạt ở nơi có ánh sáng vừa phải. Thường thì hạt sẽ nảy mầm sau từ 2 đến 3 tuần. Khi có lá mầm, bạn có thể sử dụng phân vô cơ pha với nước để tưới cây 3 lần một tháng. Đến khi cây phát triển với bộ rễ hoàn thiện thì mới mang ra ngoài đất hoặc vào chậu để trồng.
Lứu ý
Trong giai đoạn đầu khi vừa trồng cây, bạn cần tưới nước thường xuyên cho cây. Sau đó, có thể gia tăng khoảng thời gian từ 2 đến 3 lần mỗi tuần. Cây hồng xiêm thường cho từ 4 đến 5 lần mùa quả mỗi năm, do đó sau mỗi lần thu hoạch trái khoảng 30 ngày, bạn nên bón thêm phân hữu cơ và phân vô cơ vào đầu hoặc cuối mùa mưa.
Thường xuyên làm cỏ và vun đất cho cây từ 2 đến 3 lần mỗi năm. Cây Hồng Xiêm cũng cần được phun thuốc trừ sâu để phòng ngừa bệnh tật, trong đó các căn bệnh phổ biến nhất là ruồi hại quả và sâu xơ vỏ.
Lời kết
Với những thông tin được Cây Xanh 60s chia sẻ một cách chi tiết trên, có lẽ bạn đã có câu trả lời chính xác nhất. Dù bạn có trồng cây hồng xiêm trước nhà hay trong vườn, nó cũng sẽ mang lại cho bạn những giá trị tinh thần và vật chất to lớn.
